Ünlü İrlandalı yazar ve şair Oscar Wilde, 16-ekim 1854′te Dublin’de ailesinin ikinci çocuğu olarak doğdu. Babası, dönemin ünlü doktorlarından William Wilde, annesi, İrlanda’nın ingiltere’den bağımsızlığını savunan devrimci şiirleriyle dikkat çekmiş yazar Jane Francesca Elgee idi.
Wilde’ın üçü gayrımeşru, beş kardeşi vardı. Kendisinden üç yaş küçük kız kardeşi Emily’nin henüz on yaşındaki ölümü, Wilde’ın çocukluk döneminin en sarsıcı olayı oldu. Ünlü yazar, kardeşinin saçlarından bir tutamı ömrünce üzerinde taşıdığı küçük bir zarfta saklayacaktı.
Wilde’ın öğrenim dönemi çeşitli burslar kazanmasını sağlayan başarılarla geçti. 1874′te Oxford Magdalen College’den mezun olduktan sonra sanat eleştirmeni olarak çalışmaya başladı.
1878′de Ravenna adlı şiiriyle Newdigate Ödülü’nü kazandı ve bir yıl sonra Londra’ya yerleşti. 1881′de Poems (Şiirler) adlı ilk kitabı basıldı.
Aynı yıl, estetik konferansları vermek üzere abd’ye geçti. Başlangıçta dört ay olarak planlanan elli konferanslık dizi yaklaşık bir yıl sürdü ve kanada’dakilerle birlikte Wilde, dokuz aylık bir süre içinde yüz kırkın üzerinde konferans verdi. Bu dönemde Amerikalı yazar ve şairler Henry Longfellow, Oliver Wendell Holmes ve Walt Whitman’la tanıştı ve bir yıl sonra new-york’ta sahnelenecek olan Vera adlı oyununu düzenledi.
Kuzey Amerika dönüşü üç yıl paris’te kaldı. 1883′te Duchess of Padova (Padova Düşesi) adlı oyunu yazdı. 1884′te Constance Lloyd’la evlendi. İki yıl içinde bu evlilikten iki erkek çocuk sahibi oldu.
1887′de Woman’s World Dergisi’nin editörlüğünü üstlendi. Aynı yıl Dünyanın Tek Gerçek Hayaleti’ni (Canterville Hayaleti) kaleme aldı. Bundan sonraki altı yıl, Wilde’ın yazarlık hayatının en verimli dönemi oldu. Çocuk öykülerinden oluşan iki kitap, 1890′da bir Amerikan dergisinde yayınlanan tek romanı Dorian Gray’in Portresi, A Woman of No Importance (Önemsiz Bir Kadın), An Ideal Husband (İdeal Bir Koca) ve The Importance of Being Earnest (Ciddi Olmanın Önemi) adlı oyunları bu dönemde yayınlandı.
“Dorian Gray’in Portresi”, 1891′de kitap haline getirildi ve içerdiği homoerotik öğeler, şiddetli tepkilere yol açtı. Aynı kitap daha sonra Wilde’ın kaderini belirleyecek davalarda kanıtmışçasına kullanıldı. Bununla birlikte aynı dönemde yazılan oyunları büyük beğeni topladı ve onu zamanının en önemli oyun yazarlarından biri haline getirdi.
Oscar Wilde, 1891′de Queensberry Markisi’nin üçüncü oğlu, üniversite öğrencisi Lord Alfred (Bosie, Douglas)la tanıştı. Kısa süre içinde çift dört yıl sürecek bir aşk yaşamaya başladı.
1895′te Wilde, oğlunun kendisiyle ilişkisini tasvip etmeyen ve kendisine kamu önünde hakaret eden Queensberry Markisi’ni iftira suçlamasıyla dava ettiyse de bir süre sonra davayı geri aldı. Ancak Marki’nin Wilde aleyhine açtığı dava, yazarın “gayrıtabii davranışlar”dan iki yıl kürek cezasına çarptırılmasıyla sonuçlandı. Tutuklanmasıyla birlikte evinde bulunan her şey 25 şilinlik bir bedelle satıldı.
Yazarın torunlarından birinin deyişiyle; “Krallık, çağının kibirli ikiyüzlülüğüne meydan okumaya cesaret etmiş parlak ve öfkeli bir hayatın yirmi yılını sembolik olarak kendisinden koparmıştı.”
1897′de hükümlülüğü sırasında sevgilisine yazdığı mektuplardan oluşan De Profundis’i derledi ve aynı yıl serbest bırakıldı. Hayatının kalan kısmında Sebastian Melmoth adını alarak avrupa’nın çeşitli ülkelerinde amaçsızca dolaştı; bu arada mahkumiyetinin geçtiği yerin adını taşıyan Reading Zindanı Baladı’nı yayınlandı.
Wilde, bir süreliğine Alfred Douglas’la yeniden bir araya geldiyse de, birliktelikleri çok kısa sürdü. Tutuklanmasından sonra eski aile adlarından biri olan “Holland”ı soyadı olarak alan eşi, çocuklarını alarak isvicre’ye göçmüş ve 1898′de orada ölmüştü. Oscar Wilde, 30-kasim 1900′de Paris’te öldü ve Pere Lachaise Mezarlığı’nda gömüldü.
0 yorum:
Leave a Comment